dinsdag 29 maart 2011

Drama



Drama

In december 1958 komt er een einde aan een bloeiende champignonteelt
In de gemeente Zichen-Zussen-Bolder.
Om precies te zijn: op dinsdagochtend 23 december.
In het Belgische dorp Zichen-Zussen-Bolder stortte de mergelberg Roosburg in. Bij deze ramp vielen 18 doden. 11 lichamen werden nooit geborgen.
De slachtoffers werden bedolven onder een verwoestende massa van 700.000 kubieke meter mergelblokken en mergelzand. Er waren eerder al instortingen, maar die gebeurden altijd in verticale richting. Nu was er een soort domino-effect van horizontaal vallende wanden en pijlers.
Dat er 18 doden zijn gevallen mag een wonder heten: op de fatale ochtend waren, zo vlak voor de kerst, wel een kleine honderd mensen in de groeve aanwezig.
Voor heel wat van die mensen was champignons plukken een bijverdienste. Vaak waren dat bouwvakkers en boeren omdat die in de winter meer vrije tijd hadden, maar ook tieners.
Meisjes die spaarden voor een nieuwe jurk of jongens voor een fiets, bijvoorbeeld.
Dat het instortingsgevaar zover kon komen, lag in eerste instantie aan de eeuwenlange mergelwinning in de ondergrond van Zichen-Zussen-Bolder, waar reeds in de dertiende eeuw blokken werden uitgehouwen als bouwmateriaal. De ongecontroleerde exploitatie leidde tot een ondermijnd gebied van bijna 130 hectaren.
De reddingswerken kwamen onmiddellijk op gang.
Mijningenieurs, politie en Rijkswacht, het Rode Kruis en het leger, brandweerlui, mijnwerkers van Waterschei, verplegers, arbeiders met reusachtige putboren: in de barre koude en sneeuw werd met man en macht gewerkt om de slachtoffers te bevrijden.
Gouverneur Louis Roppe volgde de werken op de eerste rij.
Koning Boudewijn en de toenmalige prins Albert daalden nog de dag zelf in de grotten af.
Exact op de plek waar zij 's middags stonden, was er 's avonds een nieuwe instorting.
Slechts zeven slachtoffers werden teruggevonden.
Op 6 maart 1959, tien weken na de ramp, werden de reddingswerken stopgezet. Elf lijken liggen nog altijd onder het puin. Met de technische middelen van vandaag moet het mogelijk zijn om ze op te graven, maar enkele families hebben expliciet gezegd dat ze dat niet willen.
Zij beschouwen de Roosburg als een natuurlijke rustplaats. Zij weten waar hun verongelukte familieleden zich bevinden. Dat is een andere situatie dan wanneer iemand spoorloos verdwijnt.
Over het gebeuren zijn een aantal publicaties verschenen en er is een DVD samengesteld met beeldmateriaal van de reddingsoperatie.

Bron: berglopers weblog 22 november 2008
Foto’s: Patrick Dinjens en Boy Kluyt

Inmiddels heb ik een aantal artikelen van dit blog verzameld en in een PDF document geplaatst zodat het ook te lezen is op een e-reader of
i-pad.

Deel 1 is hier te downloaden.

zondag 20 maart 2011

Paleografie


Paleografie
Je gaat er bij de bovenstaande afbeelding er maar van uit dat de duidelijk leesbare naam Verheden niets met het erboven staande en moeilijk te lezen handschrift te maken heeft, maar niets is minder waar!
Verheden is namelijk de ontcijfering van het 17de eeuwse handschrift.
Iemand heeft klaarblijkelijk erg zijn best gedaan om het te lezen en/of te ontcijferen en het er vervolgens onder gezet.
Christiaan Verheden of misschien was het toen wel Verheyde(n) staat er geschreven met 1659 als jaartal . Christiaen of Christyaen is nog wel te lezen of te interpreteren maar Verheden is al erg moeilijk. Er waren destijds niet zoveel mensen die de kunst van het schrijven machtig waren en dus werden namen vaak op verschillende manieren geschreven.
Het lezen en bestuderen van vroegere handschriften en schrijfwijzen is een wetenschap, genaamd paleografie. Dit woord betekent oud-schrift en is een samenstelling van de Griekse woorden palaios=oud en grafein=schrijven. Gelukkig is er nog hoop voor de gewone berglopers die, als ze een mooi opschrift tegenkomen, dit ook willen vertalen of ontcijferen. Er zijn veel handige pagina’s op het internet met voorbeelden van letters zoals deze in de voorbije eeuwen gebruikt zijn en dat maakt het puzzelen dan wat makkelijker. Of iemand anders zet de vertaling eronder wat natuurlijk niet altijd ten goede komt van het opschrift . . .

Inmiddels heb ik een aantal artikelen van dit blog verzameld en in een PDF document geplaatst zodat het ook te lezen is op een e-reader of
i-pad.

Deel 1 is hier te downloaden.

maandag 14 maart 2011

Napoleon?



Napoleon Bonaparte?
Zeker weten doen wij het niet, maar het zou zo maar kunnen!
De “handtekening” of liever de initialen van Napoleon Bonaparte. (1769-1821). Gewoon BN op een wand in de groeve Caestert.
De initialen zijn ongedateerd en er staat geen nadere uitleg bij maar er zijn berglopers die er van overtuigd zijn dat de “grote kleine man” hier op deze plek is geweest en zijn initialen heeft (laten) vereeuwigen op de eveneens eeuwen oude mergelwand. Waarom laten vereeuwigen zult U zich afvragen? Nu, van Napoleon is onder andere bekend dat hij, al voor hij zichzelf tot keizer uitriep, de gewoonte had om het plaatsen van zijn handtekening aan anderen over te laten. Ook is bekend is dat Napoleon in Maastricht was: in de periode dat Maastricht een Franse stad was, bezocht hij samen met zijn vrouw Josephine de Beauharnais en zoon de stad. In 1803 verbleef Napoleon drie dagen in het oude gouvernementsgebouw aan de Bouillonstraat en bezocht onder meer de vestingwerken en de Sint-Pietersberg. Van het bezoek aan de Sint Pietersberg is een heel verhaal gemaakt met een “herdenkings” opschrift. Wat minder bekend is dat hij ook te gast is geweest in het kasteel Caestert, sinds 1798 bewoond door de weduwe Veugen-Loesbergs die er vele bekende en hooggeplaatste mensen ontving. Het bezoek van Napoleon aan Caestert maakt het ook weer aannemelijk dat hij het eronder gelegen gangenstelsel bezocht zou kunnen hebben.
Trouwens, je handschrift kan veranderen. Neem de handtekening van Napoleon. Tijdens zijn successen was het een grote, zwierige handtekening, maar bij zijn verbanning werd het een kleine krabbel!

dinsdag 8 maart 2011

Calvarie



Calvarie
Zomaar wat tekeningen op de wand gemaakt door een onbekende persoon. Was het een bergwerker, blokbreker misschien, of een toevallige
bezoeker? Dat zullen we wel nooit te weten komen want de tekeningen zijn niet van een naam of datum voorzien. Het zijn wat willekeurige schetsjes uit het dagelijkse leven uit een bepaalde tijd. Vergelijk het maar met hoe men tegenwoordig altijd en overal wel overal de actualiteit vast kan leggen omdat er in iedere mobiele telefoon wel een camera zit.
Mensen hebben toch de behoefte om de dingen die om hen heen gebeuren vast te leggen. Bovenstaande afbeelding is geen gebeurtenis maar eerder (voor mijn gevoel) wat “vingeroefeningen” op een vrij moment, gewoon wat op de muur krabbelen. Wat op deze wand wel opvalt is de simpele maar wel duidelijk herkenbare voorstelling van een Calvarie (rechts boven). Een Calvarie (woord uit het Latijn) is een symbolische voorstelling van de kruisiging van Jezus Christus op de berg Golgotha. Vaak worden daaraan de verschillende episoden van de lijdensweg toegevoegd. Mensen waren, vooral in deze streek, erg gelovig en vele opschriften en tekeningen zijn dan ook voorzien van kruisjes, IHS tekens en andere gelovige uitingen. Als voorbeeld van deze Calvarie zal ongetwijfeld een voorstelling in een kerk of kapel hebben gediend, iets wat onze tekenaar simpel maar herkenbaar heeft vereeuwigd op de mergelwand.