Het kan eigenlijk
alleen door een kunstenaar op deze manier geschreven worden.
In
monogram-vorm, met rood krijt: POST
Het was het
jaartal 1659 dat bij mij het bekende kwartje deed vallen.
Al enige maanden
was ik (in de Sint-Pietersberg) samen met mijn bergmaten Rob en
Susanne bezig met een onderzoek naar telramen. Rob wil eindelijk eens
boven water krijgen waar die vermaledijde streepjes nu voor staan.
Honderden staan
er op de wanden in heel veel varianten, maar niemand weet of begrijpt
waar ze over gaan.
Inventariseren,fotograferen
en op een kaart zetten bied misschien ruimte voor nieuwe ideeën over
de betekenis ervan.
Een heidens
karwei. De Sint-Pietersberg is immers groot met veel kolommen en
duizenden meters wanden. Gewoon beginnen en kijken wat het oplevert!
Bijkomend
genoegen: Lekker in alle rust veel wanden afschijnen en hele leuke en
interessante opschriften ontdekken.
Bijvangsten kun
je het noemen, zoeken naar het een, en het vinden van iets geheel
anders, dat maakt dit onderzoek leuk om te doen.
Op de afbeelding
is het goed te zien: rechtsboven een prachtig telraam en daar
linksonder in rood krijt het opschrift.
Terug naar dat
opschrift, zoals eerder al genoemd: de naam Post in monogram-vorm
geschreven in rood krijt met het jaartal 1659, en een maand of dag
aanduiding waarvan alleen het cijfer 6 goed leesbaar is.
Het cijfer 6 kan
dus de dag of de maand zijn.
Ik kan me
voorstellen dat men al honderden jaren hier langsgelopen is zonder
het op te merken, de letters zin maar ongeveer 20 centimeter hoog en
het opschrift bevind zich op plus minus 4 meter hoogte.
Toch rees bij mij
direct het vermoeden dat dit wel eens Pieter Janszoon Post zou
kunnen zijn. Pieter Post is de architect van onder andere het
Mauritshuis en het huis ten Bosch beide in Den Haag. Maar het
hoogtepunt in zijn oeuvre is toch wel het wonderschone stadhuis van
Maastricht, gebouwd tussen 1659 en 1664.
Al deze gebouwen
zijn geroemde voorbeelden van de Nederlandse classicistische
bouwkunst uit de Gouden Eeuw.
Waarom dit
vermoeden? De manier waarop het geschreven is: niet alleen maar een
naam, maar ook op een kunstzinnige manier middels een soort van
monogram, iets wat in die tijd vooral in adellijke kringen een goed
gebruik was.
Pieter Post was
buiten bouwmeester ook bekend als kunstschilder.
Diverse
Nederlandse musea waaronder het Frans Hals museum in Haarlem bezitten
schilderijen van Post.
Het jaartal 1659:
het is bekend dat Post in die tijd (medio Mei-Juni) in Maastricht
verbleef. In Mei 1659 was Post in de stad in verband met het
beslissende advies over het te bouwen nieuwe stadhuis. Op 3 juni van
dat jaar worden bestek en kaarten door de gemeente goedgekeurd, en
tegelijk werden de fundamenten van het nieuwe stadhuis onder toezicht
van Post aangelegd.
Pieter Post
verbleef 14 dagen in Maastricht, en het is dus goed mogelijk dat hij
de (toen ook al beroemde) “grotten” met een bezoek vereerd heeft.
Beroepsmatig als
bouwmeester is dat natuurlijk ook niet zo'n vreemde gedachte: het
binnenste van de Sint Pietersberg is immers een steengroeve.
Overigens werdt
Post goed beloond voor zijn 14 daags verblijf in Maastricht: hij
ontving hiervoor 50 Rijksdaalders.
Het cijfer 6 bij
het jaartal 1659 kan de maand Juni zijn of zelfs de zesde dag van
Juni zijn. Nadere bestudering van het opschrift kan hier mogelijk
uitsluitsel geven.
Ik ben dus gelijk
ijverig gaan onderzoeken of mijn vermoeden ook werkelijk waar kan
zin.
Van het Regionaal
Historisch Centrum Limburg tot het Frans Hals museum in Haarlem,
overal kreeg ik plukjes informatie over Pieter Post. Toen ik min of
meer op een dood spoor was beland kreeg ik de tip van bergmaat Rob om
het eens bij collega-bergloper en onderzoeker John Caris te proberen.
Dan blijkt dat
John het hele opschrift als eens beschreven en gepubliceerd heeft. Al
mijn zoekwerk is dus even voor niets geweest! Maar niet getreurd, ik
ga stug door met zoeken tot ik nog ergens in den lande een monogram
vind van deze Pieter Post . . .
