Rond een berginstorting in 1782

Rond een berginstorting in 1782

Je moet er even voor gaan zitten maar het is de moeite waard!

Onderstaand verslag komt uit de “Monografie over Zichen-Zussen-Bolder”
(geschreven door José Luyx) en handelt over het oplossen en vergoeden van een schade die is opgelopen door een instorting van een van de vele groeven in en rond Zichen-Zussen-Bolder.
Het is geschreven in de “ambtenarentaal” van rond 1780, en dus leest het iets minder snel dan onze huidige taal maar desalniettemin een mooi stukje historie over het bergwezen.

“Wij schout en schepenen des gerigts en heerlykheden Zichen en Zussen Lande van Luyk graaffschap Loon.
Aan allen din gene, die dese onze opene brieven van attestatie zullen voorcoomen, leesen off hooren leesen Saluit
Voor ons compareerde de eersaame Patrus Coenen, Christiaan Biesmans, Catharina Lamberigs weduwe van wylen Leenaard Smeets, en Petrus Wolters, onze onderzaaten; ons te kennen gevende dat sy van intentie zyn te doen een quete tot recuperatie van hennen geleeden schaede geleeden door dien dat den grond off aard-bodem waar op henne respectieve huysen off woeningen gestaan en geplaets warenteenemaa nae den berg off onderaardsche holte ingeshoncken zyn; in der voegendat sy nauwelyk hen leven met henne verdere mobiliaire effecten hebben connen salveeren.
Mede desweegens ons instantelyk hebben verzoght van aan hen willen te geven onze declaratie van dien voorhandigen droevigen voorval, welk Wy geerne gerelaxeert hebben.
Gevolgentlyk verclaaren en attesteeren, zoo en gelyk wy by dezen zyn attesteerende, dat deze instorting geschiedt is s’naegts tusschen den 13. en 14. van den maand Juni jongsvervlooten.
En verders in aandacht genoomen hebbende dat de exponenten door dezen geleeden schaede teenemaal buyten staet geraakt zyn, jaa mede dat sy alle henne substansie off goet het geene sy nog in de wereld hadde door squyt geworden syn vervolgens niet meer in staet en syn om hun eene cleyne wooninge connen op te bouwen.
Dus versoeken wy een ieder na synen staat en conditie van deze persoonen die nodige assistensie toe te reyken;
Als mede assurantie van henne persoonen, versoeken wy aan alle hooge en laege officieren zoo militaitre als civile de zelfe laeten gaen, staen , passeeren en repasseeren so9nder hen te doen eenige hinderinge, beletzels off ongemakt, maarclaetende hen genieten aale gebruykelyke privilegiën en in cas noodig de behulpsaame hand van bescherminge, ons ingelyken cas verobligerende, in circonde hebben wy dese onze attestatie en declaratie door onzen substituut greffier doen affavaardigen, onderteekenen ende met onsen gewoonlyken zegel doen becrachtigen deezen 16 July 1782.

Ter ordonnatie van dezelve (w.g.) J.M. De Fontaine sub secretarius justitiae de Zichen et Sussen.
Infrascriptus attestor haes preamissa esse vera (w.g.) A.Mesters pastor in Zichen”

Bovenstaand verhaal heeft natuurlijk niets te maken met de afbeelding om dit artikel te illustreren, maar de afgebeelde schade was vroeger gelijk aan wat je tegenwoordig in deze streek nog tegenkomt!
Alleen het bijbehorende proces-verbaal komt tegenwoordig in goed leesbaar (Vlaams) Nederlands uit de tekstverwerker!

De afbeelding komt uit Het Belang van Limburg van 2 december 2009 met de het volgend commentaar:
In een huis in Zichen (Riemst), gebouwd boven de mergelgrotten, is een deel van de kelder ingestort is. Het gaat om de gang die naar de mergelkelder loopt. De kelder bevindt zich onder de woonkamer.De gemeente zal woensdag de stabiliteit verzekeren door 25 kubieke meter vloeibare beton te storten. Het huis is niet onbewoonbaar.

Alle credits voor dit artikel gaan naar José Luyx voor zijn onderzoek, gepubliceerd in zijn Monografie over Zichen-Zussen-Bolder deel 4, handelend over “Riemster Monumenten en Landschappen”

Van dit blog zijn een al aantal artikelen wat uitgebreider op PDF formaat uitgebracht
Je vind ze in deel 1 deel 2 en deel 3