maandag 26 april 2010

Grafkelder




Een beetje griezelig is het wel: een heuse grafkelder!
Dit keldertje bevindt zich in een kleine groeve, (5 kleine gangen of aanzetten daartoe), iets ten zuiden van de groeve Caestert pal onder de plek waar zich tot 1972 het majestueuze kasteel Caestert heeft bevonden.
Op de foto’s zien we respectievelijk de ingang van de groeve, de toegang tot de grafkelder, en het interieur met de nissen in de grafkelder zelf.
Uit de geschiedenis van het kasteel weten we dat slechts 1 van de nissen daadwerkelijk in gebruik is geweest. Bij de vondst van een blauw arduinen sluitsteen kwam vast te staan dat een van de nissen de laatste rustplaats is geweest van mevrouw Jacoba Cornelia Nahuis de weduwe van Eustache Servais Veugen, wiens moeder Maria Helena Barbara Veugen-Lousberg op het kasteel heeft gewoond vanaf 1798.
De tekst op de afsluitsteen luidt:
JACOBA CORNELIA NAHUYS
Epouse VEUGEN Receveur General
Décédee Le XVII Decembre MDCCCIX
Agée De XXXIII ANS
La Vie ne Commence Qu au De la Du Tombeau

Het graf is overigens al begin 1900 (illegaal) geruimd.
In dezelfde kleine groeve was ook de ijskelder van het kasteel Caestert gevestigd, deze kuil is thans met een stevig hekwerk afgesloten en niet toegankelijk.
Bron:SOK mededelingen nr.10 (Ed de Grood:De dood te Caestert)
Klik op de foto’s voor een vergroting.

dinsdag 20 april 2010

IANNO


Deze IANNO (spreek uit als Janno) is jarenlang een mysterie geweest onder de opschriften in de Sint Pietersberg. Je komt hem namelijk op tientallen plaatsen in alle Maastrichtse groeven tegen. Soms heel bescheiden zoals de bovenstaande afbeelding, maar ook een aantal keren in letters van wel 50 cm. hoog! (Zonneberg groeve). Door de vondst van het opschrift IANNO alias Jan Hupkens te combineren met het opschrift Jano leschlager,(met de o hoogstwaarschijnlijk bewust bij Jan gevoegd) dat in de onmiddellijke nabijheid stond, kwam men tot de ontdekking dat het ging om Jan Hupkens die het beroep van olieslager uitoefende. Olieslager is een oude benaming voor een molenaar op een oliemolen. De oliemolens werden aangedreven door wind of water, en persten olie uit oliehoudende zaden zoals raapzaad, koolzaad, aardnoten en lijnzaad. Onze IANNO was in zijn tijd al een fervente bergloper: het oudst bekende jaartal bij zijn naam is 1680, het jongste 1709. Het hier afgebeelde opschrift stamt dus uit de beginjaren van zijn berglopersschap.
Klik op de foto voor een vergroting
(bron: Nota betreffende de betekenis van het Zonneberggangenstelsel in de St.Pietersberg)

donderdag 15 april 2010

De “Rechters”


Iedere zichzelf respecterende bergloper moet er eens geweest zijn:
Bij de Rechters. Alleen al de tocht er naar toe is (lees:was) een waar avontuur! In de tijd dat dingen nog mogelijk waren ging je in het Noordelijk gangenstelsel via de instortingen dus kruip-door/sluipdoor naar een wederom gaaf gangenstelsel, om vervolgens te belanden in een mystieke ruimte genaamd “de Rechters”. Deze ruimte was gelegen in een doodlopende gang met een verhoging aan het einde, een zogenaamde “kamer”. Deze kamer ontleend zijn naam aan een aantal tekeningen van rechters voorstellende een “Tribunaal Crimineel”, en men vind er het mooie opschrift:
“Die mijn kamer vint Die moetse niet bederven Laat uwen besten
vrint Niet schryven op de verven Diet is een gedachtenis Bidt God den Soon Daet hey ons genadig is Een Synen heemelsen troon”

Eronder staat de naam Gerardus Rosier met het jaartal 1806
De foto is van Hans Ogg, en helaas uit een tijd dat er veel ongewenst bezoek in dit deel van de groeve plaatsvond, en daardoor veel opschriften en tekeningen overgeleverd waren aan de nukken van de bezoekers die niet altijd geïnteresseerd waren in de historie van de berg.
Klik op de foto voor een vergroting.

zaterdag 10 april 2010

Sint Servaaskermis


“Dit is de kermis van Sint Servaas” zo staat er te lezen bij deze tekening van een draaimolen in de groeve Caestert. De tekening verwijst ons naar de bekende Sint Servaas kermis van Maastricht. Links van de draaimolen de tekenaar(?), het kan een gids zijn met een lichttoorts, en rechts een soldaat: Maastricht was immers een garnizoenstad! “vertrokken dat ben ik die vertrokken is” staat eronder, in mogelijk hetzelfde handschrift. Vreemd, als het van dezelfde schrijver is, om het dan in twee talen te schrijven en waar slaat dat laatste op? Het rondje in de draaimolen?
Wie het weet mag het zeggen!
De kermis of foor is van oorsprong een jaarmarkt ter gelegenheid van de wijdingsdag van de patroonheilige van de plaats. Kermis is dan ook een verbastering van kerkmis of kerke-misse. De heiligdomsvaart (ter verering van Sint Servaas) van 1496 lokte naar schatting nog honderdduizend pelgrims naar Maastricht. Op die dag stroomde het volk samen om de patroonheilige te vereren en om zich te vermaken. Buiten de kerk en vooral op het Vrijthof bleef al de dagen de drukte zeer groot. Daar speelde zich het meer profane gedeelte van de heiligdomskermis af. Een groot deel van het plein was volgebouwd met kramen en allerlei uitstallingen. Er werd door de neringdoenden druk handel gedreven. In stedelijke gebieden verloor de kermis vaak zijn band met het religieuze feest dat eraan ten grondslag lag, maar in vele dorpen gaan beiden nog hand in hand en gaat er op de wijdingsdag een processie uit. De tekening is niet gedateerd maar naar schatting uit het midden van de 19de eeuw. Met dank aan Menno Caviet. Klik op de foto voor een vergroting

maandag 5 april 2010

Annunciatie


De tekening is inmiddels al lang in de cementoven verdwenen, maar honderden bezoekers hebben deze tekening van de aankondiging (annunciatie) van de geboorte van Jezus aan Maria bezocht, maar ook voorzien van hun eigen boodschap. Werkelijk tientallen namen staan hier geschreven en gekrast, maar nooit met de intentie de eronder staande tekening te beschadigen of stuk te maken, Gewoon een druk bezochte plek met weinig ruimte om iets te schrijven. Dat fenomeen geeft de foto een nieuwe dimensie. Geschiedenis . . verdwenen geschiedenis, geweest.
Foto: Hans Ogg
Klik op de foto voor een vergroting.