maandag 24 februari 2014

Terug naar vroeger?

Terug naar vroeger?

Deze afbeelding hoort eigenlijk niet thuis op dit blog dat altijd probeert de cultuur en geschiedenis van mergelgroeven in beeld te brengen.

Met de titel van dit (protest) artikel probeer ik dan ook terug te verwijzen naar de tijd dat het gebruikelijk was dat de eigenaren van de groeve (meestal boeren) hun gereedschap zoals tractoren, eggen, ploegen, maar ook afval en landbouwgif “bewaarden” in hun extra bergruimte.
Men hoefde immers geen schuur of ander onderkomen te bouwen als er een mooie ruime ondergrondse locatie (lees groeve) aanwezig was!

Buiten de gereedschappen werden er ook al sinds mensenheugenis aardappelen en bieten opgeslagen en ook werd er voedsel gekweekt:
Denk maar eens aan de bekende grotchampignon, het witlof en het wat minder bekende kardoen.

De kleinschalige boerenbedrijven werden hoe langer hoe minder rendabel, en zo gebeurd het dat de extra bergruimte veranderd in een stort.
Voertuigen en gereedschappen raken verroest en onbruikbaar, het vuil stapelt zich op en wordt aangevuld met allerlei plastic huisraad dat niet vergaat, en landbouwgif lekt uit zijn niet zo veilige verpakking en sijpelt in de ondergrond.

Met de opkomst van de milieubeweging veranderden er gelukkig een groot aantal zaken, ook ten aanzien van de mergelgroeves.
Verenigingen zoals de Van Schaick Stichting, en de studiegroep SOK (Studiegroep Ondergrondse Kalksteengroeven) “adopteren” groeves met het doel deze in goede staat te brengen en te behouden.

De groeve wordt opgeruimd, geïnventariseerd, eventueel opnieuw in kaart gebracht en deugdelijk afgesloten om vandalisme te weren.
In deze staat zijn de groeven ideale plekken om verder onderzoek te doen naar de geschiedenis ervan, maar doet tevens dienst als schuilplaats voor bijvoorbeeld marters, dassen en vossen.
Ook de beschermde vleermuis kan hier ongestoord zijn broodnodige winterslaap doorbrengen.

Anno 2014 lijkt het wel of we weer terug zijn in de tijd van voor de milieubeweging.
Een deel van eeuwen oude groeve (Caestert) wordt “uitgewoond” door honderden feestgangers die een voor hun prachtig muziekfeest meemaken in een machtig mooi decor met veel stroboscoop licht, en daarbij een geweldige hoop rotzooi achterlaten!
 
Jammer dan voor de beschermde vleermuizen die op het moment van de show hun winterslaap houden, en een slag in het gezicht van de berglopers die al jaren proberen de groeve schoon te houden middels opruimacties.

“nou we hebben wèl opgeruimd”, aldus het commentaar op de bovenstaande foto, “maar iemand heeft de zakken naar buiten gegooid”
Nu, dan heb je het niet opgeruimd maar in zakken gedaan lijkt mij.
Opgeruimd is pas als je alles mee naar huis hebt genomen of naar het milieupark hebt gebracht.
Maar ook die actie kan de schade niet goed maken die er is gemaakt met het muziek feest.

Het laat me een denken aan een uitspraak in een artikel over de Scharnderberg (een van de groeves in Heer en Keer).
Op enig moment (1911) verkoopt de gemeente Heer de gronden waaronder deze groeve ligt aan de paters van het Heilig Hart te Leuven en Bergen op Zoom voor de stichting van het voogdijgesticht Sint Jozef.

De Limburger Koerier van 11 november 1911 vermeld de aankoop en beschrijft de groeve als bouwvallig en sedert jaren gesloten.
Heel mooi is de volgende zinsnede:

“. . . ze had geen strekking meer dan tot hol te dienen voor gemengde en zedeloze samenkomsten van het uitvaagsel van Maastricht en omstreken”

Dàt bedoel ik nu met terug naar vroeger.
De troep, de rotzooi het komt weer langzaam terug.
Ik ben geen moralist en realiseer me dat als ik in de groeve Caestert loop dat ook illegaal doe, maar dan wel met heel veel respect voor de omgeving waarin ik me bevind, mijn eigen rommel opruimend en genietend van de grootse stilte.

En dat geldt duidelijk niet voor iedereen.

de foto komt van het internet en is van Wouter.
de zinsnede uit het artikel over de Scharnderberg is uit SOK mededelingen 20:
John Knubben: de grotten van Heer.